Avrasya Zirai Maddeler Satış ve Pazarlama Müdürü Gürkan Kuzu, doku kültürü üretimi ile ilgili bilgi verdi. Doku kültürü üretiminin önemine vurgu yapan Kuzu, sorularımızı yanıtladı.
Yürüttüğünüz çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?
2011 yılından bu yana yoluna 3 ortakla devam eden Avrasya Zirai Maddeler olarak yeni yatırımlar gerçekleştiriyoruz. Çalı grubu bitkilerinde adetli üretim yaparak çalışmalarımızı sürdürüyoruz. İtalyadan gübre ithalatı yaparak Türkiyede satışa sunuyoruz. Süs bitkileri sektörü için uygun olabilecek ürünleri seçip yine sektörümüzdeki firmalarımıza ticaretini yapıyoruz. Süs bitkisi yetiştiriciliği de gerçekleştiriyoruz. Süs bitkiciliğini biraz açacak olursam; tedarikçi firmalardan bu bitkilerin fidelerini alıyor, büyütüyor ve pazara sunuyorduk. Fakat daha sonra fide noktasında sıkıntı çekmeye başladık ve dolayısıyla bu durum üretim planlarımızı aksattı. ‘Bu duruma bir çözüm bulmamız lazım diye düşündük ve bir arayışa girdik. Araştırmalarımız sonunda fide ve doku kültürüyle tanıştık. Bilecikte bulunan Dikmen Fide şirketiyle görüşme fırsatımız oldu ve konuyu firma yetkilileriyle paylaştık. Bizlere yardımcı oldular ve yaklaşık 1 yılı tamamlayarak doku kültüründe bodur alev bitkisini üretmeyi başardık.
Doku kültürü ve bu doğrultuda yapılan üretim ile ilgili bilgi verir misiniz?
Doku kültürü dediğimiz yöntemle, sağlıklı bitkilerin parçaları alınıp, sağlıklı gelişmeye aday bitki parçacıkları seçiliyor. Ölen ve yaşayan parçalıklar oluyor. Yaşayan yani kalan parçacıklar, sağlıklı, hastalık bulaşmayacak bir parça olduğunu kanıtlıyor. Kalan parçayı daha sonra kardeşlenme ortamı için jellerin içerisindeki kaplara alıyoruz. Burada kardeşlenme sürecini tamamlayıp sonuç verdikten sonra steril ortamda parçalanarak köklenme ortamına aktarılıyor. Köklenme gerçekleştikten sonra da bitkileri dış etmenlere alıştırmak için fide viyollerine aktarıyoruz. Son olarak ise bitkinin temel bakımlarımı yaparak bitkiyi satışa hazırlıyoruz. Bu çalışmaların hepsi laboratuvar ortamında yapılıyor. Bu işlemler; hastalıklardan arındırılmış, tamamen sağlıklı, kaliteli ve sürdürülebilir bitki imkanı sağlıyor. Aynı zamanda sipariş alındığında teslimatın şaşmayacağı bir durum. Çünkü tamamen kontrollü bir ortam. Hata payı yok denecek kadar az. Bu da hem bize hem de sektöre güven veriyor.
Bu üretim şeklini kullanan başka firmalar da var mı?
Doku kültürü üretimi yapan yaklaşık 9-10 firma var. Bazılarının süs bitkisinde çalışmalar yaptığını duydum ama şu an için sanıyoruz biz bir adım öndeyiz. Çalıştığımız firma 5 yıl önce kurulmuş ve bu iş için alınabilecek sertifikaları, sterilizasyon belgelerini almış, bütün bunlara haiz bir firma ve günden güne Ar-Ge çalışmaları devam ediyor. TÜBİTAK ile çok ciddi projeler yapıyorlar. Aynı kulvarda koştuğumuz insanları da tanımamız lazım; birkaç firma ile görüşmeler yaptık ama çok net bir şeyler duyamadık. Tabi yarın ne olur bilemiyoruz. Çünkü bu çok hızlı bir program. Biz bir ay sonrası için bir şey yapabiliriz derken biri çok iyi bir ortamla beraber bir şeyi çözebilir. Bizden bir adım öne de geçebilir. Şu anı konuşacak olursak en ciddiye alınmış sonuç bizde diyebiliriz.
Doku kültüründe bir bitki ne kadar zamanda yetiştiriliyor?
Bitkinin hastalıklardan arındırılmış, büyümeye aday hale gelmesi biraz sizin tecrübeniz ve işe olan eğiliminizle alakalı. O süreç biraz belirsiz. Yani, bir bitkinin bu gelişime açık olacağını 1 ayda da anlayabilirsiniz 1 yıl sonra da... Bu kısmı biraz açık bırakmak zorundayım; ama diyelim ki o süreci tamamladınız, bitkinin kardeşlenme, köklenme ve viyol aşamasından sonraki süreci yani doku kültürüne adaptasyonu sağladıktan sonraki süreci 3-4 ay.
Doku kültürünün avantajları nedir?
Bu işin hammaddesi fide. Biz o hammaddeyi sağlıklı yapmadığımız sürece, pazara sunduğumuz ürünler sağlıklı ve standart olmuyor ve olmayacak. Doku kültüründeki en büyük artı, bitki yetişmeye 1-0 yada 2-0 önde başlıyor. Çok sağlıklı bir kök, çok sağlıklı bir doku laboratuardan çıktığı anda hastalıkla bulaşık olmuyor. Normal klasik yöntemlerde ve bitkinin kullanıldığı ortamlarda mantar hastalıkları olduğu için bitki sürekli hastalıkla bulaşık şekilde oluyor ve o haliyle yer değiştiriyor. Fideciden üreticiye, üreticiden sahaya doğru... Ama biz bu işi yaparak en azından fide aşamasında bitkiyi sağlıklı tutabiliyoruz.
Doku kültürü üretimi sektördeki kaliteyi de arttıracak. Bitki kendi bünyesindeki değişikliklerle çok güzel, formda büyüyor. Yani bitkiyi; makaslamanız, bodurlaştırıcı yada benzer farklı uygulamalar kullanmanız gerekmiyor ve fire oranı düşüyor. Hastalıksız olduğu için üretim planlaması yaptığınızda, planınıza uygun üretim alıyorsunuz. Mesela 10 bin tane bitki diktiğinizde bunun 44 bin tanesi kurumuyor. Fire oranı düşük olduğu için üretim planlamamız şaşmıyor.
Avrasya Agricultural Materials Co assigned to undertake new investments in, doing tissue culture production. Sales and Marketing Manager Mr. Gürkan KUZU, who provides information about the company production: "By tissue culture production method ; disease free, completely healthy, high quality and provides the opportunity of sustainable plants and low rate of fire is going on." He said.