TOKİ Başkan Yardımcısı Mehmet Özçelik; Diyarbakır İçkale Vadisi Çevre Düzenlemesi, tasarım açısından Diyarbakır kent bütünü içinde birincil potansiyel olarak değerlendirilerek, doğal ve tarihi değerleri ile kentsel kimliğini ön planda tutan bir yaklaşımla tasarlandı.
Diyarbakırın kültürel mirasını Amida Surları, Suriçi ve Hevsel Bahçeleri oluşturuyor. Diyarbakır Kalesi, Surları ve Burçları, bölgede hüküm süren medeniyetlerin, kültürlerin ve dönemin ihtiyaçları doğrultusunda şekillenerek, özgünlüğünü ve 9 bin yıllık tarihsel varlığını halen sürdüren orijinal ve özgün kültür varlıkları olarak yaşamakta, dünya tarihi için önemli bir evrensel miras özelliğini korumaktadır. TOKİ, Diyarbakır Suriçinin kültürel mirasını muhafaza ederek sürdürdüğü proje ile Suriçinin güzelliklerini gelecek nesillere aktarıyor. Diyarbakır Sur İçkale Vadisi Çevre Düzenlemesi çalışmaları devam ediyor. Suriçinde yürütülen peyzaj uygulama çalışmasının bitki tedarikini Sakarya Plant Süs Bitkileri sağladı. Proje tasarımını ise TOKİ peyzaj mimarları gerçekleştirdi. Düzenleme çalışmaları Suriçinin tarihi dokusuna zarar verilmeden, orijinalliği korunarak titizlikle gerçekleştiriliyor. Çalışmaların 2019 yılında tamamlanması planlanıyor. Suriçi projesiyle ilgili Plant Dergisine bilgiler veren TOKİ Başkan Yardımcısı Mehmet Özçelik, "Çalışmaya konu olan alan genel olarak Diyarbakır kentinin merkezinde yer alan, kentin ilk yerleşim alanı olan ve Diyarbakır Kent Surları ile çevrili olan Suriçi bölgesidir. Riskli alan sınırları içine surların doğu bölümünde, Dicle Vadisine inen dik yamaçlarda var olan kaçak yapılaşmış konutların bulunduğu bölümler de katılmıştır" diye konuştu.
SUR İÇKALE VADİSİ ÇEVRE DÜZENLEMESİ
Sur İçkale Vadisi Çevre Düzenlemesi proje çalışmaları iki etaptan oluşuyor; 1. Etap - İçkale Vadisi Çevre Düzenlemesi, 2. Etap - Sur Etrafı Dicle Vadisi Çevre Düzenlemesi...
Proje alanına komşu olan Dicle Vadisinin flora ve fauna açısından bölgeye has türlerin yaşama alanı olması, projeye özgün bir nitelik kazandırmaktadır. Su habitatı bölgede varlığını sürdürürken, alan, Fırata özgü canlı türleri, su ekosistemlerinde yaşayan popülasyonlar için yuva ve besin kaynağı görevini sürdürmektedir. Ayrıca bölgenin bitki türleri söz konusu yaşam formlarının yöredeki son kalan örnekleridir.
Tasarım ilkeleri hakkında bilgiler veren TOKİ Başkan Yardımcısı Mehmet Özçelik, tasarım açısından Diyarbakır kent bütünlüğü içerisinde değerlendirildiğini söyledi. Özçelik; "İçkale Vadisi, tasarım açısından Diyarbakır kent bütünü içinde birincil potansiyel olarak değerlendirilerek, doğal ve tarihi değerleri ile kentsel kimliğini ön planda tutan bir yaklaşımla tasarlandı. Çalışmada, proje alanın en yalın şekliyle kent yaşamına sunulması, temel ilke olarak benimsendi."
Özçelik ayrıca şunları aktardı: Açık alan düzenlemelerinde proje kimlik ve niteliğine uygun malzeme ve donatılara yer verilirken, Diyarbakır Surları ve diğer tarihi yapıların temel yapı taşı olan Bazalt, klasik ve modern biçimlerde zemin ve tematik bitkisel düzenlemenin ana bileşeni olarak kullanıldı.
EKOLOJİK KORİDOR
Peyzaj projemizde bölgenin sahip olduğu değerleri ön planda tutuyoruz diyen Özçelik, "9 bin yıllık bir geçmişe sahip bölge, tarihsel değerinin yanında Dicle Vadisi gibi Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en önemli ekolojik koridorunun özel bir parçası konumunda. Proje alanının merkezinde yüz binlerin ziyaret ettiği, kentin en karakteristik yapılarından Hazreti Süleyman Camisi ve Sahabeler Türbesi var. Buraları mimari açıdan da eşsiz bir eser olan yapıya hak ettiği saygıyı göstermek adına bir kentsel odak olarak düzenledik. İçkale Vadisini, balkonlu ve setli olarak düzenlenen meydanı, Dicle havası ve manzarasıyla, kentin sahip olduğu tarihi, kültürel ve ekolojik zenginlik hakkında farkındalık yaratacak şekilde özel bir platform olarak kurguladık" diye konuştu.
EKOLOJİK AÇILIMLAR
Mehmet Özçelik, sözlerini şöyle tamamladı: Burada özellikle vurgulanması gereken nokta; küresel sistem içerisinde yerel değerlerin ön plana çıkarıldığı, korunma ve kullanma dengesini gözeten ekolojik açılımlara sahip, sadece bir yeşil sistem ve açık alan kullanım önerisi getirmiş olmayıp, küresel sistemin ön gördüğü tek tip kentler yerine, tüm değerleri ile ‘kendi olarak var olan Diyarbakırı, Diyarbakır olarak gelecek nesillere taşıma iddiasında bulunan önermeler getirmektedir. İçkale Vadisinin sahip olduğu potansiyelleri ön planda tutan bir anlayışla uygulanacak tasarım, işletme ve yönetim modeli, Diyarbakır kentine; gerek kentsel, gerek ulusal, gerekse uluslararası arenada hem kullanım hem de koruma anlamında çok önemli değerler kazandıracaktır.
PROJE BİLGİLERİ
Diyarbakır Suriçi ve Çevresi TOKİ Kentsel Dönüşüm Alanı Toplamı 154.877 m²
1. Etap / İÇKALE VADİSİ 33.923 m²
2. Etap / DİCLE VADİSİ CEPHESİ 120.954 m²
İÇKALE VADİSİ
YAPISAL PEYZAJ METRAJLARI
Bazalt Plak Kaplama 3.600 m²
Bazalt Parke Kaplama 2.500 m²
Bazalt Parke Derzli Brüt Beton Kaplama 2.360 m²
Çim Derzli Serbest Ebat Doğal Taş Kaplama 1.800 m²
Yansıtma Havuzu 520 m²
Çelik Konstrüksiyonlu Ahşap Kaplama Teras Alanı 660 m²
Ahşap Kaplama Seyir Basamakları 185 m
Bazalt Kaplama Çiçekli-Oturma Birimi 65 m
Bazalt Kayaklı Üstü Çelik Korkuluklar 180 m
Masif Bazalt Basamaklar 175 m
Çelik Konst. Ahşap Oturma Birimi/B1,90*h:40*600 22 ad.
Çelik Konst. Ahşap Oturma Birimi/B2,100*h:40*1400 5 ad.
Çelik Konst. Ahşap Oturma Birimi/B3,50*h:40*600 6 ad.
Metal Çöp Kutusu 30 ad.
Bazalt Kaplamalı Çeşme Ünitesi 6 ad.
BİTKİSEL PEYZAJ METRAJLARI
Tematik Bitkisel Düzenlemeler 8.166 m²
Çim Derzli Oturma ve Seyir Terasları 1.800 m²
Çim Alan 13.000 m²
Yaprak Döken Ağaçlar [5 tür] 135 ad.
Herdem Yeşil Ağaçlar [2tür] 75 ad.
Çalılar, Çok Yıllık Otsu ve Soğanlı Bitkiler [22 tür] 42.272 ad.
Yerörtücü Bitkiler [3 tür] 67.500 ad.
Bazalt Kaya 1.000 ton
ÇEVRE AYDINLATMA METRAJLARI
Direk Aydınlatma [H:4,5 mt] Armatürü 100 ad.
Surlar ve Hz. Süleyman Camii Endirekt Aydınlatma Arm. 75 ad.
Ağaç Endirekt Aydınlatma Armatürü 120 ad.
